5 -ποδοσφαιρικά- βιβλία για το καλοκαίρι: Κώστας Καραμιχάλης

Editor’s note: Συνέχεια του αφιερώματος με τα πέντε βιβλία για το καλοκαίρι, με τις πέντε, αμιγώς ποδοσφαιρικές, επιλογές του Κώστα Καραμιχάλη.

Αν έχει αρχίσει ήδη να σας λείπει η μπάλα μετά το τέλος του φετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου, το curator.gr σας προτείνει πέντε βιβλία με βασικό θέμα το ποδόσφαιρο για να πάρετε μαζί σας στις διακοπές και να μετριάσετε την κατάθλιψη.

Fever Pitch, του Nick Hornby

Παραφράζοντας λίγο αυτό που έγραψε και η Ναταλί στις δικές τις προτάσεις, “ένα από τα αγαπημένα θέματα του Nick Hornby είναι το ποδόσφαιρο (το άλλο είναι η μουσική)”. Λίγα χρόνια πριν κυκλοφορήσει τη σύγχρονη βίβλο των απανταχού μουσικόφιλων, το High Fidelity, ο Nick έγραψε για το ποδόσφαιρο, και κυρίως για την Άρσεναλ, την ομάδα που αγαπάει όσο λίγα πράγματα στον κόσμο αυτό. Το σχεδόν αυτοβιογραφικό Fever Pitch, γραμμένο με το μοναδικό αφηγηματικό λόγο του Hornby, παραλληλίζει διάφορα σημαντικά ή λιγότερο σημαντικά παιχνίδια της Άρσεναλ με ιδιαίτερες στιγμές της ζωής του βασικού χαρακτήρα. Έτσι, η σχέση με τον πατέρα του, τη μητέρα του, τους φίλους του, τις ερωμένες του, τη δουλειά του, τη σύντροφό του προσαρμόζονται στα πέτρινα χρόνια των Κανονιέρηδων και κορυφώνονται τη στιγμή που αυτοί κερδίζουν το Πρωτάθλημα Αγγλίας μετά από 18 ολόκληρα χρόνια. Το Fever Pitch είναι ένα ιδιαίτερα ενδοσκοπικό βιβλίο που προσεγγίζει με φοβερή ακρίβεια όλα όσα πρεσβεύει το ποδόσφαιρο στη ζωή ενός άντρα και το πως αυτή η σχέση εξελίσσεται με το πέρασμα τον χρόνων από μια απλή εμμονή σε μια σημαντική πτυχή της προσωπικότητας του.

To Fever Pitch έγινε ταινία το 1997 σε σκηνοθεσία του David Evans και πρωταγωνιστή τον Colin Firth, ο οποίος αποδεικνύεται ιδανικός για αυτό το ρόλο (κάτι αντίστοιχο με τον John Cusack στο High Fidelity).

Futebol: The Brazilian Way of Life, του Alex Bellos

Αν θέλει κάποιος να καταλάβει πως ένιωσε ένα ολόκληρο έθνος μετά την εφτάρα από τη Γερμανία στο πρόσφατο μουντιάλ, και μάλιστα μέσα στο σπίτι τους, πρέπει να διαβάσει αυτό το βιβλίο. Το Futebol του Alex Bellos είναι ίσως το σημαντικότερο βιβλίο που έχει γραφτεί ποτέ για το ποδόσφαιρο. Αποτέλεσμα πολύχρονης δημοσιογραφικής μελέτης, το βιβλίο αποκαλύπτει τις πιο άγνωστες πτυχές της σχέσης των Βραζιλιάνων με τη μπάλα και το πως αυτή έχει χαρακτηρίσει τη σύγχρονη ιστορία ολόκληρης της χώρας. Μεταξύ άλλων, αναλύει τη σχέση του ποδοσφαίρου με τη θρησκεία και την παραθρησκεία, την πολιτική, τον πολιτισμό, ενώ περιέχει πολλές και απολαυστικές πραγματικές ιστορίες από τη Βραζιλία των τελευταίων 60 ετών. Toν πρόλογο του βιβλίου έχει γράψει ο τεράστιος Socrates, στον οποίο είναι αφιερωμένο ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου, κυρίως λόγω της πολιτικής του δράσης και τον τρόπο που συνδύασε την εκρηκτική του προσωπικότητα εκτός των γηπέδων με τα μαγικά που παρουσίασε σε όλο τον κόσμο με τη μπάλα στα πόδια.

Who ate all the pies? The life and times of Mick Quinn, του Mick Quinn

Υπάρχουν άπειρες βιογραφίες και αυτοβιογραφίες αστέρων του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Αυτή εδώ όμως διαφέρει, πρώτον γιατί ο Mick Quinn ουδέποτε υπήρξε αστέρας και δεύτερον γιατί πρόκειται για μια άκρως απολαυστική ιστορία για τα ups and downs της καριέρας ενός αμφιλεγόμενου Βρετανού ποδοσφαιριστή. Πρωτότοκος γιος εργατικής οικογένειας από το Liverpool ο Mick κατάφερε να αγαπηθεί όσο λίγοι από τις ομάδες που πέρασε, έγινε θρύλος στην Portsmouth, τη Newcastle και την Coventry, έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που πέτυχε χατ-τρικ μέσα στο Χάιμπουρι, πήγε φυλακή για να τα παρατήσει τελικά όλα και να ασχοληθεί με τα άλογα. Λόγω του παρουσιαστικού του και των μερικών παραπανίσιων κιλών που οφείλονται κυρίως στη μεγάλη αγάπη του, το αλκοόλ, ο Mick υπήρξε πολλές φορές δέκτης πειραγμάτων και ειρωνικών σχολίων από την κερκίδα, με πιο δημοφιλές φυσικά το κλασικό αγγλικό σύνθημα “You ate all the pies”. Το αποκορύφωμα; Η ρίψη μιας πίτας στα πόδια του, την ώρα που εκτελούσε ένα πλάγιο άουτ, με τον Mick να τη μαζεύει ατάραχος από το έδαφος και να την τρώει. Το “Who ate all the pies?”, είναι ένα απολαυστικό ανάγνωσμα, με μεγάλες δόσεις χιούμορ και αυτοσαρκασμού. Για την ιστορία, ο Mick Quinn αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο για να ασχοληθεί με την εκτροφή αλόγων κούρσας, ενώ είναι και σχολιαστής αγώνων στην Αγγλική τηλεόραση. Η τελευταία ομάδα στην οποία αγωνίστηκε, ήταν ο ΠΑΟΚ το 1996.

The Perfect 10: Dreamers, schemers, playmakers and playboys, του Richard Williams

Δέκα ιστορίες, δέκα κεφάλαια για έντεκα από τα μεγαλύτερα δεκάρια όλων των εποχών. Ο Richard Williams πλέκει το εγκώμιο μιας ενδεκάδας ποδοσφαιριστών που τίμησαν με το παραπάνω την πιο βαριά φανέλα που υπάρχει στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Τη φανέλα με το 10. Από τον Ferenc Puskás και τη διαστημική Ουγγαρία, μέχρι τη Βραζιλία του Pele και από τη Δυτική Γερμανία του Günter Netzer μέχρι τη Γαλλία του 1998 και ένα από τα τελευταία μεγάλα δεκάρια, τον Zinédine Zidane, ο Williams παρουσιάζει και αναλύει τα εντός, αλλά και εκτός γηπέδων, προτερήματα και τις αδυναμίες έντεκα “καλλιτεχνών” του παγκοσμίου ποδοσφαίρου που τίμησαν με το παραπάνω τη φανέλα με το δέκα. Οι υπόλοιποι κάτοχοι της φανέλας με το δέκα που παρουσιάζονται στο βιβλίο είναι οι Ιταλοί Gianni Rivera και Sandro Mazzola (σε κοινό κεφάλαιο), ο συμπατριώτης τους Roberto Baggio, ο Michel Platini, ο Enzo Francescoli που είχε την ατυχία να παίζει στη χειρότερη Ουρουγουάη όλων των εποχών, ο Dennis Bergkamp και φυσικά το κορυφαίο δεκάρι όλων των εποχών κατά πολλούς, ο Diego Maradona, με την περιγραφή του δεύτερου γκολ που πέτυχε εναντίον της Αγγλίας στο Μουντιάλ του 1986 να αποτελεί το highlight ολόκληρου του βιβλίου.

Why england lose and other curious phenomena explained,  των Simon Kuper and Stefan Szymanski

Η αποτυχία της Αγγλίας σε μια ακόμα μεγάλη διοργάνωση, δεν αποτελεί έκπληξη για κανέναν και αυτό εδώ το βιβλίο έρχεται να σας δώσει την απάντηση στο ερώτημα που απασχολεί κυρίως τους Άγγλους εδώ και μερικές εβδομάδες:  γιατί η Εθνική Ομάδα της χώρας που γέννησε το ποδόσφαιρο, που έχει το καλύτερο συλλογικό πρωτάθλημα στον κόσμο, που έχει βγάλει ένα σωρό μεγάλους παίχτες τα τελευταία χρόνια, δε μπορεί να φτάσει στον τελικό μιας μεγάλης διοργάνωσης μετά το 1966; Και πώς γίνεται χώρες όπως η Δανία και η Ελλάδα, χωρίς το ποδοσφαιρικό background των Βρετανών να έχουν καταφέρει να κερδίσουν το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα; Μέσα από οικονομικές και κοινωνιολογικές αναλύσεις και ιστορικές αναδρομές οι συγγραφείς καταφέρνουν να φτιάξουν ένα βιβλίο που αν και βασίζεται στη στατιστική και τη βαθιά δημοσιογραφική μελέτη, δεν κουράζει με ακατανόητα αποτελέσματα, αντιθέτως χρησιμοποιεί ένα χιουμοριστικό λόγο για να περιπαίξει τους Άγγλους και την αποτυχία που καλούνται να αντιμετωπίσουν κάθε δύο καλοκαίρια από το 1966 μέχρι σήμερα.

Κώστας Καραμιχάλης